چه کسانی باید به روانشناس مراجعه کنند
چه کسانی باید به روانشناس مراجعه کنند؟
یکی از سوالات رایجی که معمولا از روانشناسان و مشاوران پرسیده میشود این است که چه کسانی باید به روانشناس مراجعه کنند. مراجعه به روانشناس فقط برای زمانی نیست که بحران بزرگی پیش آمده باشد. بسیاری از افراد فکر میکنند تا زمانی که مشکل خیلی شدید نشود، نیازی به کمک حرفهای ندارند. اما واقعیت این است که روانشناس میتواند قبل از شدت گرفتن مشکل، مسیر بهتری پیش پایمان بگذارد. سلامت روان بخشی از سلامت کلی ما است، و هر وقت روال ذهن و زندگی از نظم طبیعی خودش خارج شود، مراجعه به روانشناس منطقی و ضروری است.
بنابراین مراجعه به روانشناس برای هر فرد لازم و ضروری است اما در ادامه توضیح خواهیم داد که چه کسانی بیشتر از دیگران به خدمات روانشناسی نیاز دارند.
- افرادی که استرس یا اضطراب مداوم دارند
اگر برای مدت طولانی احساس نگرانی، بیقراری، دلشوره یا تنش ذهنی داشته باشید، مراجعه به روانشناس کمک میکند ریشه این وضعیت مشخص شود. اضطراب به ویژه زمانی نیاز به پیگیری دارد که:
- خواب را مختل کند
- تمرکز را پایین بیاورد
- باعث دلدرد و تپش قلب شود
- و عملکرد روزمره را سخت کند.
در این شرایط کمک گرفتن از یک روانشناس متخصص بهترین راه است.
- کسانی که احساس غم، بیانگیزگی یا ناامیدی دارند.
افسردگی همیشه با گریه و انزوا ظاهر نمیشود. گاهی با خستگی، بیحوصلگی، بیانگیزگی یا احساس پوچی خودش را نشان میدهد. اگر بیشتر روزها بیانرژی هستید یا دنبال بهانهای برای انجام ندادن کارها میگردید، نیاز به کمک حرفهای دارید.
- والدینی که نگران وضعیت روانی کودک یا نوجوان خود هستند.
رفتار کودکان و نوجوانان معمولا اولین علامت تغییرات روانی است. به همین دلیل والدین باید به موارد زیر حساس باشند:
- پرخاشگری یا انزوا
- افت تحصیلی
- ترس و اضطرابهای شدید
- شب ادراری یا مشکلات خواب
- وابستگی بیش از حد یا دوری از جمع
- مشکل در دوستیابی
به طور کلی هر تغییری که طولانی مدت باشد، بهتر است توسط روانشناس کودک و نوجوان بررسی شود.
- افرادی که در روابط خود مشکل دارند.
مشکل در ارتباط با همسر، خانواده، دوستان یا همکاران دلیل رایجی برای مراجعه به روانشناس است. روابط سالم نیاز به مهارت دارد و روانشناس کمک میکند تا
- سوتفاهمها کمتر شود
- مهارت گفتوگو قویتر شود
- و اعتماد و صمیمیت بازسازی شود
این موضوع برای زوجها، والدین و حتی نوجوانان اهمیت زیادی دارد.
- کسانی که با بحرانهای زندگی روبهرو هستند.
سوگ، جدایی، مشکلات مالی، مهاجرت، بیماری، شکستهای شغلی یا تحصیلی همگی میتوانند فشار روانی زیادی ایجاد کنند. در چنین دورههایی مشاور کمک میکند مسیر عبور از بحران کوتاهتر و قابل تحملتر شود.
- افرادی که علائم جسمانی ناشی از فشار روانی دارند.
گاهی مواقع بدن قبل از ذهن به فشار روانی واکنش نشان میدهد. اگر فردی با مشکلات زیر روبهرو است، احتمال دارد ریشه آن روانی باشد:
- سردردهای مکرر
- دلدرد و مشکلات گوارشی
- تپش قلب
- بیخوابی
- خستگی ماندگار
بررسی حرفهای کمک میکند علت اصلی این مشکلات مشخص شوند. به عبارتی میتوان گفت که اگر دلیلی جسمانی برای این نشانههای بدنی پیدا کنید، و این نشانهها ماندگار شدند، ارزیابی روانی و روانشناس میتواند در یافتن علت آنها به شما کمک کند.
- کسانی که کنترل رفتار یا احساسات برایشان سخت است.
اگر به طور مداوم عصبی میشوید، زود پرخاش میکنید، دچار تصمیمهای ناگهانی میشوید یا احساسات شما غیرقابل کنترل هستند، یک روانشناس میتواند در مدیریت رفتارها به شما کمک کند.
- نوجوانانی که سردرگم، پرتنش یا بیثبات هستند.
نوجوانی زمان تغییر است، اما:
- رفتارهای پرخطر
- افت تحصیلی
- لجبازی و پرخاش شدید
- احساس پوچی
- افکار منفی تکرار شونده
نشانههایی هستند که نیاز دارند توسط متخصص بررسی شوند.
- کسانی که میخواهند رشد شخصی داشته باشند.
مراجعه به روانشناس فقط برای حل مشکلات نیست، بلکه برای موارد زیر هم میتوان به متخصص روانشناسی مراجعه میکرد:
- افزایش اعتماد به نفس
- مدیریت بهتر زمان
- مهارتهای ارتباطی
- خودشناسی
- تصمیمهای مهم زندگی
مراجعه به روانشناس در این موارد، کیفیت زندگی را بالا میبرد و از بروز مشکلات در آینده جلوگیری میکند.
- هر کسی که احساس میکند، نیاز دارد تا از یک نفر کمک تخصصی دریافت کند
اگر کسی احساس میکند ذهنش شلوغ است، نمیداند از کجا شروع کند، یا صرفا یک نفر را میخواهد که او را بدون قضاوت بشنود، این خودش دلیل کافی برای مراجعه به روانشناس است.
در انتها باید گفت که مشکلات روانی هرچه زودتر بررسی شوند، درمان آنها سادهتر و سریعتر خواهد بود. یک جلسه مشاوره میتواند مقدار زیادی از ابهام را کم کند و مسیر روشنتری پیش روی فرد بگذارد.
منابع:
Juergensen, V., et al. (2024). The help-seeking process and predictors of mental health service use: attitudes, intentions, and behavior. Frontiers in Public Health. https://www.frontiersin.org/journals/public-health/articles/10.3389/fpubh.2024.1504720/full
McLaren, T., et al. (2023). The Seeking Mental Health Care Model: prediction of help-seeking behavior for depression. BMC Public Health. https://bmcpublichealth.biomedcentral.com/articles/10.1186/s12889-022-14937-5
Huff, N. R., et al. (2024). Factors related to help-seeking and service utilization for mental health: a multi-level analysis. Social Science & Medicine https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0272735824001259